Prodúcense pola condensación do vapor de auga nunha superficie, preferentemente sobre as plantas, xa que estas transpiran e aportan vapor de auga ó aire sobre a súa cuberta.

A situación máis favorable para a formación de xeadas son as noites despexadas; nelas, o enfriamento nocturno é maior ademais de estaren acompañadas dun elevado grao de humidade.

Tipos de xeadas:

• Xeadas de radiación
• Xeadas de advección
• Xeadas de evaporación

Xeadas de radiación

Son as que se producen en noites despexadas con alta radiación do solo á atmosfera por non haber nubes e pouca cantidade de vapor de auga. Preséntanse tamén en noites en calma. Frecuentemente están acompañadas de inversión térmica. En latitudes medias, prodúcense ó remate da primavera e principios do outono.

Os factores que determinan a intensidade deste tipo de xeadas son os seguintes:

• A nubosidade: Os ceos despexados aumentarán o risco de xeadas.
• O vento: A irradiación terrestre supón un gran enfriamento na capa de aire en contacto co solo (de 5 a 15 m). Por riba desa altura o aire está máis quente e fórmase como unha tapadeira que impide que o aire máis cálido se mesture co frío. Se hai un vento moderado a mezcla entre ambas capas aumenta e o risco de xeada merma.
• O grao de humidade: Se a humidade relativa é alta, a radiación nocturna conduce a néboas, pero non a xeadas. Ademáis a néboa constitue unha protección contra a radiación excesiva.
• A topografía do terreno: Pola noite, as montañas enfríanse antes cos vales. O aire que está en contacto con vales enfríase e baixa polar ladeiras para acumularse nas zonas baixas.
• O tipo de solo: Os solos con pedras e soltos enfríanse rápidamente porque conducen mellor a calor. A presencia de vexetación aumenta a radiación.

Dependendo do punto de rocío as xeadas poden dividirse en:

• Xeadas brancas: O punto de rocío é superior ós 0 ºC, de xeito que se a temperatura baixa formarase escarcha.
• Xeadas negras: O punto de rocío é inferior ós 0 ºC, de forma que se a temperatura baixa, non se formará escarcha, o xeo non será visible pero as plantas resultarán estragadas.

Xeadas de advección

Prodúcense por invasión de aire frío, con temperatura inferior ó punto de conxelación. Poden ocorrer a calquera hora do día e os métodos de loita contra este tipo de xeadas son, en xeral, ineficaces.

Xeadas de evaporación

Preséntanse ó evaporarse a auga sobre as plantas, robando ó aire o calor latente de evaporación e ocasionando o enfriamento deste. Despois do paso duna fronte fría a humidade relativa disminúe considerablemente, de xeito que a humidade que recubre os vexetais evapórase de forma rápida.

Carácter da xeada

• Xeada feble:: Cando a temperatura se atopa entre -3º e 0º.
• Xeada moderada: : Coa temperatura comprendida entre -8º e -3º.
• Xeada forte:: Cando se acadan temperaturas menores ós -8º.