Ozono (O3)

Que é?

O ozono (O3) é un contaminante secundario que se forma a partir dunha complexa serie de reaccións químicas dos contaminantes primarios precursores, principalmente óxidos de nitróxeno e compostos orgánicos volátiles (tanto antrópicos como bioxénicos procedentes da vexetación), en presencia de osíxeno atmosférico e radiación solar.

As moléculas deste gas de cor azul pálido, irritante e picante están formadas por tres átomos de osíxeno.

O ozono ten un efecto positivo na estratosfera, onde se atopa formando a denominada capa de ozono, xa que protexe da radiación ultravioleta. Sen embargo, na troposfera (a capa da atmosfera en contacto coa terra) convértese nun contaminante que actúa como un potente e agresivo axente oxidante.

Nas zonas urbanas de tráfico os niveles de O3 adoitan ser moi baixos porque se consume mediante a oxidación de NO a NO2 sendo, por tanto, os niveles máis altos nas zonas pouco contaminadas en onde se recibe o O3 xerado durante o transporte de masas de aire desde zonas contaminadas urbanas e industriais, e non existe NO local que o poida consumir.

A combinación de altas temperaturas, ausencia de precipitacións e ventos en calma durante varios días favorecen a acumulación de ozono troposférico. O seu alto poder oxidante faino  moi perigoso en determinadas concentracións xa que pode producir danos na saúde e na vexetación.

Fontes

Naturais: As tormentas e a intrusión en capas baixas da atmosfera de ozono estratosférico

Antropoxénicas: Incendios, actividades industriais e transporte que emiten os precursores que xunto coa radiación solar forman o ozono.

Como afecta á saúde?

O aumento de ozono troposférico causa danos respiratorios (asma, EPOC), danos cardiovasculares, deterioro cognitivo e efectos prenatais (parto prematuro). Existen efectos a:

Corto prazo: Reduce a función pulmonar e aumenta os síntomas respiratorios (tose, irritación de garganta, opresión no  peito), efectos vasculares, dor de cabeza, fatiga, irritación ocular.

Largo prazo: Efectos no desenvolvemento pulmonar, asma, alteracións cognitivas e incluso pode chegar a provocar a morte por problemas respiratorios e cardiovasculares principalmente en enfermos crónicos.

Como afecta á vexetación?

Os altos niveis de ozono tamén poden danar as plantas, xa que o ozono diminúe a súa capacidade fotosintética e con elo a absorción de CO2 da planta, o que favorece unha redución dos rendementos dos cultivos agrícolas e unha diminución do crecemento dos bosques.

Como se mide?

O Real Decreto 39/2017 establece que o método de referencia para a medición de ozono é o definido na Norma UNE-EN 14625:2013 “Aire ambiente. Método normalizado de medida da concentración de ozono por fotometría ultravioleta”.

Valores límite lexislados

O3

Valor

Período

Valor obxectivo para a protección da saúde humana 120 µg/m3

Máxima diaria das medias móbiles octohorarias.

Non debe superarse en máis de 25 días por cada ano civil de promedio nun período de 3 anos.

Obxectivo a longo prazo para a protección da saúde humana 120 µg/m3

Máxima diaria das medias móbiles octohorarias nun ano civil.

Limiar de información 180 µg/m3

Promedio horario

Limiar de alerta 240 µg/m3

Promedio horario

Valor obxectivo para a protección da vexetación AOT40 = 18000 µg/m3∙h

Valor acumulado de maio a xullo de promedio nun período de 5 anos.

Obxectivo a longo prazo para a protección da vexetación AOT40 = 6000 µg/m3∙h

Valor acumulado de maio a xullo


Xunta de Galicia 
Icono Creative Commons Xunta de Galicia. Información mantida e publicada en Internet pola Xunta de Galicia.
Atención á cidadanía | Accesibilidade | Nota legal | Mapa do portal 2.1.5