Benzo(a)pireno

Os hidrocarburos aromáticos policíclicos (HAP ou PAHs) son un grupo de substancias químicas formadas por dous ou máis aneis aromáticos unidos. Son substancias liposolubles, que se forman principalmente durante a combustión incompleta de compostos orgánicos. Existen máis de 100 HAP distintos, todos eles son substancias orgánicas persistentes e de difícil degradación que poden provocar importantes problemas na saúde humana e poden permanecer no ambiente durante anos, afectando seriamente ao medio acuático e terrestre.

Entre eles destaca o benzo(a)pireno que é un HAP de cinco aneis que se atopa en partículas finas procedentes dunha combustión incompleta, para o cal hai valor límite lexislado.

Para avaliar a contribución do benzo(a)pireno no aire ambiente deben medirse outros HAP:  benzo(a)antraceno, benzo(b)fluoranteno, benzo(j)fluoranteno, benzo(k)fluoranteno, indeno(1,2,3-cd)pireno e dibenzo(a,h)antraceno.

Fontes naturais: Incendios forestais e volcáns.

Fontes antropoxénicas: Emisións gasosas de automóbiles, barcos, avións, plantas de xeración de enerxía eléctrica, procesos metalúrxicos, o desgaste dos pneumáticos de goma, incineradoras de residuos, calefaccións domésticas, fume de tabaco, os alimentos afumados, alimentos cociñados á grella ou fritos a altas temperaturas.

Humana: A Axencia Internacional para a Investigación sobre o Cancro (IARC) considera ao B(a)P como un canceríxeno coñecido, clasificado no grupo I.

Animais: Estudos de laboratorio determinan que o B(a)P é canceríxeno en animais.

O Real Decreto 39/2017 establece que o método de referencia para a toma de mostras dos hidrocarburos aromáticos policíclicos no aire ambiente é o que se describe na Norma UNE-EN 12341:2015 “Aire ambiente. Método de medición gravimétrico normalizado para a determinación da concentración másica PM₁₀ ou PM_2,5 da materia particulada en suspensión”.

Este RD tamén establece que o método de referencia para a medición do benzo(a)pireno no aire ambiente é o que se describe na Norma UNE-EN 15549:2008 “Calidade do aire. Método normalizado para a medición da concentración de benzo(a)pireno en aire ambiente”.